10 Jaar data-architectuur bij Furore: 'Zorgen voor brede databeschikbaarheid'

Anno nu is ‘data’ bijna synoniem met de zorg-ICT, maar toen rond 2010 het elektronische patiëntendossier zijn intrede deed, was dat voor het eerst dat Nederlandse ziekenhuizen zoveel medische data tot hun beschikking hadden. ‘De meeste opdrachten die we in die periode bij Furore kregen, kwamen vanuit academische ziekenhuizen,’ vertelt Michiel. ‘Die wilden de data gebruiken voor wetenschappelijk onderzoek, en hadden ook de schaalgrootte en budgetten om dat te doen. Het belangrijkste doel was destijds dat de data op een uniforme manier beschikbaar werden gemaakt, zodat onderzoekers bijvoorbeeld niet meer handmatig allerlei gegevens hoefden over te typen. Die projecten hebben een enorme boost gegeven aan data-ontsluiting in de zorg. Om data uniform beschikbaar te maken maakt we gebruik van internationale standaarden, en opkomende nationale standaarden als Detailed Clinical Models en de voorloper van de ZIBs.’

In de jaren die volgden werd business intelligence bij het verhaal betrokken. Michiel: ‘Er was sprake van een data-overlap wat betreft opnames, verrichtingen en afspraken, en ziekenhuizen hadden – terecht – het idee dat daar op het gebied van sturing iets te halen viel. Dat resulteerde in grote dataplatforms waarmee zowel de traditionele businessmodellen als de research konden worden bediend, en toen dachten we: wat nou als we die data niet wekelijks of dagelijks ontsluiten, maar de hele dag door, in realtime? Dan kunnen we ook operationele usecases gaan realiseren, en bijvoorbeeld voor de verpleging een dashboard inrichten dat actief iets zegt over de patiënten. Inmiddels waren de nationale standaarden volwassener geworden waardoor gebruik van ZIBs voor informatiemodellen gemeengoed werd. Daarnaast kwam HL7 FHIR op uitwisselingstandaard en hebben we als Furore actief bijgedragen aan uitwerken van de ZIB FHIR Profielen. Dat gaf een boost aan use cases rondom interoperabiliteit’

Zo bedacht, zo gedaan, vertelt Michiel. ‘Inmiddels zijn we op het punt dat data in de grote ziekenhuizen real time stroomt, maar er zijn ook nog genoeg ziekenhuizen die kleinschaliger zijn en dat nog niet gerealiseerd hebben. Terwijl vanuit de overheid en de zorgsector zelf, in de vorm van het Integraal Zorgakkoord, de ambitie groeit en data bijvoorbeeld een cruciale rol speelt voor de gewenste regionale oplossingen. Nu staan we dus voor de vraag: hoe kunnen we onze opgedane kennis en ervaring breder trekken? Want het gaat niet alleen om ziekenhuizen, maar ook om duizenden andere zorginstellingen in de GGZ, VVT, gehandicaptenzorg, huisartsen, geboortezorg, fysiotherapiepraktijken, noem maar op. De hele cure- en care-sector moet gaan samenwerken, wat een heel andere dynamiek met zich meebrengt. Dat is het grote kantelpunt waar we op dit moment voor staan. Dat brengt uitdagingen met zich mee op gebied van organisatie en samenwerking, maar ook technologisch: hoe doe je veilig, welke uitwisseling standaarden hanteer je, hoe sla je data op? Naast HL7 FHIR dat inmiddels tot de facto standaard voor uitwisseling lijkt te zijn, zien we een opkomst van OpenEHR om data lokaal gestandaardiseerd op te slaan’

Voor Furore zelf ontstond er in de afgelopen 10 jaar ook een belangrijke verandering; het werd onderdeel van het Conclusion ecosysteem, een uniek samenwerkingsverband tussen expertbedrijven. Dit zorgt ervoor dat Furore anno 2025 intensief samenwerkt met zusterbedrijven als D&A Conclusion, Morgens Conclusion en Hot ITem Conclusion. Hierdoor kunnen we klanten over de volle breedte helpen; van strategisch advies tot implementatie tot bewezen best practices met specifieke technologie.

Vanuit die samenwerking wil Furore voor de regio gaan doen wat ze de afgelopen tien jaar voor de academische ziekenhuizen hebben gedaan: zorgen voor brede databeschikbaarheid ‘We kunnen wel allemaal afspraken maken over hoe we als regio moeten en willen samenwerken, maar vaak zijn de benodigde data nog helemaal niet beschikbaar. Dus de uitdaging is eerst: hoe krijgen we de data uit de systemen? Daar ligt uiteraard een rol voor de EPD- en ECD leveranciers, maar ook voor de zorginstellingen zelf en voor partijen als Furore. We streven naar een echte scheiding van applicaties en data, zodat je een toekomstbestendig datafundament realiseert.

Toch is databeschikbaarheid niet de enige uitdaging voor de volgende datafase. ‘Datavolwassenheid speelt ook een belangrijke rol. Elk ziekenhuis heeft wel ergens in zijn visie staan dat ze een datagedreven ziekenhuis willen zijn – maar niemand is het nog. Daar komt namelijk zóveel meer bij kijken. Bij Furore kunnen we technisch gezien alles oplossen, maar als de mindset binnen de organisatie niet datacentrisch is, wordt er ook niet datagedreven gewerkt. En zolang dat lokaal niet het geval is, kun je dat op regioniveau ook niet verwachten.’

Maar hoe bereik je dat dan, datavolwassenheid? Eigenaarschap speelt hier een centrale rol in wat betreft Michiel. Als je vanuit een moderne architectuur gaat werken met datamarts van waaruit zowel gestandaardiseerde informatieproducten als self service BI moeten komen, dan heb je decentraal echt een duidelijk eigenaar nodig die verantwoordelijk is voor de datakwaliteit, de definities en de scope van de informatieproducten. Daarnaast spelen datamanagement – met daarin o.a. het goed op orde hebben van je catalogus en lineage – en privacy en security uiteraard een cruciale rol in het laten groeien van de datavolwassenheid.

Wat kunnen we, met dit alles in het achterhoofd, de komende jaren verwachten op het gebied van zorgdata? ‘Op regionaal en landelijk niveau gaat er een heleboel gebeuren, dus over vijf jaar ziet het landschap er waarschijnlijk heel anders uit. Ik weet niet of we dan echt al volledige regionale- en landelijke uitwisseling hebben, maar dat is wel waar de focus nu ligt.  Regio’s beginnen nu met implementaties en landelijke initiatieven als CumuluZ en HealthRI zetten nu de kaders en infrastructuur neer om landelijk straks tot eenheid te komen. Parallel daaraan zien we dat er op Europees niveau ook allerlei dingen in beweging komen, zoals de European Health Data Space. Uiteindelijk draagt het allemaal bij aan datastandaardisatie en het oplossen van de vraagstukken die daarmee gepaard gaan.’

Daarnaast stipt Michiel de ontwikkelingen op het gebied van AI aan. ‘Die zijn niet direct van invloed op het datalandschap, maar wel op hoe we projecten organiseren. Zelf ben ik een behoorlijke scepticus, wat misschien komt doordat ik AI heb gestudeerd, maar we zien wel een enorme hype ontstaan, waardoor ziekenhuizen het gevoel krijgen dat ze “iets moeten” met AI. Wat mij betreft is dat problemen zoeken bij een oplossing. Ik denk niet dat de winst in ziekenhuizen ligt bij de generatieve AI, hoewel het natuurlijk een aanzienlijke bijdrage kan komende jaren een enorme groei gaat komen.’

Wat betekent dat alles voor Furore? ‘Wij zijn altijd sterk geweest in het vraaggestuurd realiseren van oplossingen voor complexe technische (data) problemen. Tegenwoordig zijn we meestal al veel eerder in het proces betrokken. We gebruiken onze technische kennis én onze zorgdomeinkennis om van strategie tot realisatie de juiste ondersteuning te bieden aan zorginstellingen. Wij hebben met managed data-services bovendien iets te bieden aan zorginstellingen die niet de mankracht, budgetten of expertise hebben om zelfstandig een solide datafundament te realiseren. Voor mij persoonlijk betekent het dat ik mijn jarenlange ervaring in diverse rollen, van dataengineer tot datamodelleur en data architect, steeds meer inzet in strategische- en tactische plannen, oplossingen en realisatie.

Terugkijkend op al die verschillende rollen bij al die verschillende ziekenhuizen en zorginstellingen ben ik wel trots op alles wat we vanuit Furore hebben kunnen betekenen in het beschikbaar maken van data. Dit heeft echt tot versnelling geleid in inzichten, wetenschappelijk onderzoek, zorgproces optimalisatie, wachtlijst verkorting, noem maar. Tegelijk ligt er nog zoveel voor ons, zoals ik eerder al noemde, zodat ik met plezier mijn schouders er nog onder zet. Denk hierbij aan databeschikbaarheid voor alle zorginstellingen beschikbaar maken, eenheid van taal, nog meer samenwerking tussen zorgorganisaties. Er is nog zoveel te verbeteren in de zorg, en daar draag ik vanuit mijn expertise graag aan bij.