Windows Package Manager: de weg naar altijd up-to-date applicaties

Het gemak van packages 

First things first: wat is eigenlijk applicatie-packaging? Een zogeheten ‘package’ bevat alle bestanden, configuratie-instellingen, installatiescripts en instructies die nodig zijn om een bepaalde applicatie te kunnen draaien.  

Martijn Hoogenbosch, Senior Platform Owner Workspace: “Packaging zou de ultieme vorm van ontzorging moeten zijn. Licenties koppelen, connectiviteit naar databases creëren, servernamen invullen: daar wil je eindgebruikers niet mee belasten. Door simpelweg te dubbelklikken op een icoontje moeten ze feilloos een applicatie kunnen gebruiken.”  

Makkelijker en sneller up-to-date houden 

Package-managers zijn tools die het installeren, updaten en beheren van packages en applicaties vergemakkelijken. Daarbij moet de software correct en consistent werken op ieder systeem.  

Wat een package-manager toevoegt ten opzichte van de traditionele vorm van packaging: het zorgt ervoor dat je applicaties altijd up-to-date zijn. 

Makkelijker en sneller up-to-date houden 

Package-managers zijn tools die het installeren, updaten en beheren van packages en applicaties vergemakkelijken. Daarbij moet de software correct en consistent werken op ieder systeem.  

Wat een package-manager toevoegt ten opzichte van de traditionele vorm van packaging: het zorgt ervoor dat je applicaties altijd up-to-date zijn. 

Altijd de laatste patches en features 

Het grootste voordeel van package-managers is security, legt Hoogenbosch uit. “Eén van de belangrijkste regels voor cybersecurityhygiëne is dat software altijd up-to-date moet zijn. Zeker bij applicaties als Adobe Reader, die iedereen gebruikt, dien je altijd op de laatste versie te zitten. Package-managers maken dit een stuk makkelijker en gecontroleerder.”  

Hoewel Adobe Reader zichzelf updatet en daarvoor dus niet afhankelijk is van een package-manager, werd in de traditionele situatie altijd eerst een oude versie geïnstalleerd die zichzelf dan op een later moment updatete naar de meest recente versie. Hoogenbosch: “Hierdoor zat je altijd een tijdlang met een verouderde en potentieel onveilige versie, los van het feit dat de eindgebruiker ook werkelijk op de installatieknop moest drukken. Een package-manager zorgt ervoor dat altijd direct de meest recente versie wordt geïnstalleerd.”  

Daardoor beschik je als organisatie overigens niet alleen over de laatste beveiligingspatches, ook krijg je meteen de nieuwste features die een leverancier aanbiedt. Een goed voorbeeld hiervan is Microsoft Power BI Desktop. Deze lokale applicatie moet meelopen met de clouddienst van Power BI. Om hier het meeste uit te halen, dien je dus steeds up-to-date te blijven. Met een package-manager is dit mogelijk zonder dat daar steeds opnieuw een package voor gebouwd moet worden.  

Winget: package-manager voor Windows 10 en 11 

Package-managers bestaan al tientallen jaren. In 2021 lanceerde Microsoft er één voor Windows 10 en 11: Windows Package Manager, dat in de volksmond ook wel Winget wordt genoemd. Tegenwoordig is de tool standaard onderdeel van Windows Enterprise.  

Momenteel werkt Microsoft aan de integratie binnen Intune, waarbij installaties van applicaties via de New Microsoft Store op basis van Winget-technologie gaan. En dat is handig voor ons. Met deze cloudgebaseerde oplossing voor device management bedienen wij namelijk al onze moderne werkplekken. De integratie van Winget betekent dat applicatiebeheer makkelijker wordt voor de werkplekken die wij beheren. 

‘Marketing loopt voor op realiteit’ 

Op papier is Winget een prachtig concept, stelt Hoogenbosch. “Wij hoeven niet langer iedere nieuwe versie van een applicatie als Adobe Reader beschikbaar te maken voor klanten. In plaats daarvan zorgt Adobe dat de applicatie in Winget staat, waarna de laatste versie automatisch wordt gedownload bij gebruikers.”  

In principe zouden applicaties hierdoor altijd up-to-date moeten zijn. “Maar”, legt Hoogenbosch uit, “daar zitten nog wel wat haken en ogen aan. Zoals altijd loopt de marketing voor op de realiteit.” 

Problemen in de praktijk 

Het grote probleem is dat applicatieleveranciers een hoop extra werk hebben aan Winget. Zo moeten ze zorgen dat alle actuele informatie, versienummers en installatie- en de-installatiecommando’s op de juiste wijze beschikbaar zijn. Hoogenbosch: “Er zijn maar enkele applicaties die altijd alles op orde hebben. Bij andere applicaties lukt het installeren doorgaans wel, maar zie je vaak dat het bijwerken naar een nieuwe versie onmogelijk is omdat de oude versie niet gede-installeerd kan worden.” 

Een tweede probleem van Winget is dat het van oorsprong niet gebouwd is met enterprise-gebruik in gedachten: het is ontworpen om door een gebruiker van een werkplek zelf uit te voeren. Hier zijn workarounds voor, maar het maakt het gebruik wel lastiger, legt Hoogenbosch uit. “Microsoft heeft dit opgelost bij de installatie vanuit de Microsoft Store, maar die Store biedt – in ieder geval momenteel – weer andere beperkingen ten opzichte van de standaard Windows Package Manager.” 

Nog een probleem is dat medewerkers verschillende rechten kunnen hebben, aldus Hoogenbosch. “Het probleem met gebruikers met adminrechten is dat applicaties soms op een dusdanige wijze geïnstalleerd en geconfigureerd zijn dat een upgrade via Winget niet goed werkt. Of althans: in ieder geval niet op een beheersbare wijze.” 

Tot slot vormt de beperking op de configuratie van de applicatie een struikelblok, legt de Senior Platform Owner Workspace uit. “Configuratie van applicaties via Winget is slechts beperkt mogelijk en bij installatie via de New Microsoft Store zelfs helemaal niet. Hierdoor vallen deze installatiemethodes af voor applicaties die specifieke configuratie vereisen. Dit vergt dus ook een andere mentaliteit van de gebruikers. Zij zullen na de installatie wellicht meer zelf moeten configureren, maar dat zal niet in elke situatie acceptabel zijn.”  

Groei van Winget 

Er zijn dus nog wat uitdagingen te overwinnen. Hoogenbosch: “Als Microsoft zijn schouders eronder zet, zoals wij verwachten, kan het ook weer snel gaan. Dat het voor Microsoft menens is, blijkt wel uit de forse development-capaciteit die ze zetten op Winget. De integratie binnen Intune illustreert dit.” 

Uiteindelijk is het voor leveranciers ook fijn als applicaties op een laagdrempelige wijze bij de eindgebruikers terecht kunnen komen, meent Hoogenbosch. “Stel, twee producten zijn gelijk qua functionaliteiten. De ene applicatie komt heel makkelijk bij de eindgebruiker, terwijl dit bij de andere veel tijd en moeite kost. Je kunt dan wel raden waar organisaties voor kiezen. Hopelijk triggert dit gegeven leveranciers om meer moeite te doen.” 

De verschuiving naar SaaS 

Steeds meer applicaties worden aangeboden als Software-as-a-Service (SaaS). Packaging is dan geen issue meer, aangezien de software niet wordt geïnstalleerd op het apparaat van de gebruiker. Zaken als updates en backend-connectiviteit komen allemaal voor rekening van de SaaS-leverancier.   

Hoogenbosch: “Lang niet alle applicaties zijn echter te verSaaSen. Ik verwacht dat een deel van de applicaties altijd local install blijft, zoals Adobe Reader en AutoCAD. De traditionele manier van het aanbieden van applicaties zal dus blijven bestaan. En daarmee ook packaging. Anders was Microsoft natuurlijk ook niet recent met Winget gekomen.” 

Klanten helpen via Winget 

Conclusion Enablement wil klanten die onze Workspace gebruiken graag helpen met het geautomatiseerd bijwerken van applicaties naar de recentste versie. Binnen onze standaarddienst Application Management ontzorgen wij eindgebruikers door packages van applicaties te maken, waardoor gebruikers zelf niets hoeven in te stellen of te configureren. Recentelijk hebben we Winget en de New Microsoft Store toegevoegd als nieuwe functionaliteit binnen deze dienst, waardoor het altijd up-to-date houden van applicaties mogelijk wordt. 

Inmiddels hebben we ons packaging-proces hierop aangepast. Daardoor kunnen we bij elke applicatieaanvraag de always-up-to-date-methode van Winget meenemen – waarbij we natuurlijk goed letten op het feit dat een specifieke configuratie daarmee wordt uitgesloten.  

Sinds 1 maart 2023 voert Enablement zelfs een Winget- en Microsoft Store-first beleid, legt Hoogenbosch uit. “Bij iedere applicatieaanvraag toetsen we of er een equivalent van die applicatie beschikbaar is binnen de Winget-repository of de New Microsft Store én of de installatiemethode goed functioneert. Dat wil zeggen: installeren, de-installeren en upgraden. Werken die drie componenten en is er geen maatwerk zoals een databasekoppeling of licentie nodig? Dan kiezen wij tegenwoordig altijd voor installatie via Winget of de New Microsoft Store.”