Waarom het succes van digitale zorg zo verschilt: de 5 eigenschappen van adoptie

Volgens het Integraal Zorg Akkoord (IZA) moet in 2026 70% van de daartoe geschikte zorg hybride zijn, maar de huidige cijfers laten zien dat de werkelijkheid hier nog ver van verwijderd is. In april 2024 heeft het RIVM, kijkend naar de doelen in het IZA, een e-health monitor gepubliceerd, waaruit blijkt dat tot dan toe geen significante voortgang is gemaakt met digitale zorg.  Zorgverleners zijn niet méér gebruik gaan maken van digitale zorg en maar een klein deel van de patiënten gebruikt vaker digitale middelen. Volgens Jan Christiaan Huijsman (2024), die dit rapport onder de loep heeft genomen, is het niet zo dat dit geldt voor alle Nederlandse zorgaanbieders; er zijn ontzettend grote verschillen te merken in de volwassenheid van de adoptie van hybride zorg. Hoe kan dit? Of anders gesteld; wat bepaalt de adoptie van hybride zorg en het succes hiervan? Dit artikel duikt dieper in op factoren die dit proces kunnen beïnvloeden en probeert daarmee te onderzoeken waar de verbeterpunten liggen voor de Nederlandse zorg op het gebied van de adoptie van hybride en/of digitale zorg.  

13 maart 2025   |   Blog   |   Door: Danou Dederen

Deel

De 5 eigenschappen van succesvolle adoptie van digitale zorg

Everett Rogers (2003), grondlegger van de innovatietheorie, beschrijft vijf bepalende factoren voor de snelheid waarmee innovaties zich verspreiden. Die factoren zijn ook direct van toepassing op de adoptie van digitale zorg.

1. Relatief voordeel ten opzichte van de huidige werkwijze

Wordt de digitale zorgtoepassing gezien als verbetering? Of slechts als een ‘noodoplossing’ vanwege personeelstekort? Het waargenomen voordeel bepaalt in hoge mate of zorgprofessionals en patiënten bereid zijn om de oplossing te gebruiken.

2. Aansluiting bij bestaande behoeften en ervaringen

Digitale zorgtoepassingen moeten passen binnen bestaande processen. Als een innovatie fundamentele veranderingen vereist, kan dit weerstand oproepen. Net als bij de overstap van benzineauto naar elektrisch rijden: je moet je gedrag aanpassen. Dat geldt ook voor digitale zorg. Sluit de oplossing aan bij de zorgroute en het gedrag van gebruikers?

3. Complexiteit van de innovatie

Hoe ingewikkeld wordt de nieuwe oplossing ervaren? Dat is deels subjectief en afhankelijk van digitale vaardigheden. Hoe geavanceerder een digitale oplossing, hoe groter de kans dat gebruikers moeite hebben met adoptie.

4. Mogelijkheid om uit te proberen

Gebruiksgemak en draagvlak groeien als innovaties eerst kleinschalig worden getest. Bijvoorbeeld op één afdeling of in een gefaseerde implementatie. Toch blijkt dit in de praktijk lastig, zeker als een innovatie grote veranderingen vraagt of beperkte tijd en middelen beschikbaar zijn.

5. Zichtbaarheid van resultaat

Adoptie verloopt sneller als het positieve effect van een innovatie zichtbaar is. Probleem hierbij is dat de voordelen van digitale zorg vaak pas later of indirect zichtbaar worden. Wanneer impact zichtbaar en meetbaar is, neemt het vertrouwen toe. Succes en gebruik versterken elkaar.

Wat betekent dit voor zorgorganisaties?

De adoptie van digitale zorg verschilt sterk tussen zorginstellingen. Dat komt doordat deze vijf eigenschappen van innovatie sterk worden bepaald door de perceptie van individuen: hoe zien zorgprofessionals en patiënten de digitale oplossing?

Toch zijn deze factoren wel degelijk beïnvloedbaar. Zorgorganisaties kunnen actief sturen op bewustwording, begeleiding, fasering en zichtbaarheid van resultaat. Juist door aandacht te besteden aan deze vijf adoptievoorwaarden, kan digitale zorg succesvol worden ingevoerd en de kwaliteit van zorg verbeteren.

Ondersteuning nodig?

Hulp nodig bij het verbeteren van de adoptie van digitale zorgoplossingen in uw organisatie?  Of wilt u dat we meedenken over een gefaseerde implementatie? Bij D&A Conclusion staan we klaar om u te ondersteunen bij elke stap van uw digitale transformatie. Neem contact met ons op om te ontdekken hoe wij uw organisatie kunnen helpen.