1. Harmonisatie vereist visie, standaarden én regie
Waar SEPA vaste afspraken en infrastructuur bracht, moet EHDS nog grote stappen zetten. Denk aan:
-
Technische standaarden, zoals HL7-FHIR en de Europese datastructuur EEHRxF
-
Wetgeving rondom eigenaarschap van data, aansprakelijkheid en privacy
-
Governance, met per land een centrale autoriteit voor coördinatie en toezicht
Zorginstellingen en leveranciers doen er goed aan hierop te anticiperen – de standaarden van morgen worden nú ontwikkeld.
2. Stakeholderbetrokkenheid is cruciaal
Net als bij SEPA moeten bij EHDS alle ketenpartners tijdig aan tafel: van ICT-leveranciers en EPD-aanbieders tot zorgbestuurders en patiëntenverenigingen. De implementatie raakt niet alleen zorginstellingen, maar ook administratieve processen, data-uitwisseling en wet- en regelgeving.
Denk aan:
-
Nieuwe formats voor gegevensuitwisseling
-
Aangepaste informatiesystemen
-
Testfases en bewustwordingscampagnes zoals SEPA dat ook kende
3. Goede communicatie naar zorgprofessionals én burgers
SEPA liet zien dat standaardisatie pas werkt als eindgebruikers het begrijpen en vertrouwen. Ook bij EHDS moet de boodschap helder zijn:
-
Welke gegevens zijn beschikbaar over de grens?
-
Wie kan wat inzien, wanneer en waarom?
-
Hoe wordt de privacy gewaarborgd?
Net als de IBAN-converters van toen, kunnen tools helpen om deze overgang begrijpelijk en behapbaar te maken voor patiënten en zorgprofessionals.
4. Interoperabiliteit is de kernuitdaging
SEPA koppelde duizenden banken via uniforme standaarden. EHDS moet datzelfde doen met een versnipperd zorglandschap aan ICT-systemen. Hierbij geldt:
-
Oude en nieuwe systemen moeten tijdelijk naast elkaar bestaan
-
“Vertalers” of middleware kunnen overgangsproblemen verzachten
-
Grote investeringen in software, infrastructuur en integratie zijn onvermijdelijk
Wie deze kosten draagt, is op dit moment nog een open vraag – maar de noodzaak is duidelijk.
5. Fasering en flexibiliteit maken het verschil
SEPA werd stapsgewijs ingevoerd, met ruimte voor testen en bijsturen. EHDS volgt eenzelfde aanpak:
Belangrijk is dat ook onverwachte situaties opgevangen kunnen worden. Zo bleek bij SEPA dat diakrieten (zoals ü of é) voor problemen zorgden bij de verwerking – een goed voorbeeld van waarom flexibiliteit essentieel is bij standaardisatie.