D&A ConclusionConclusionD&A ConclusionLaboratorium Referen...

Laboratorium Referentie Architectuur

Medische laboratoria staan voor grote digitale uitdagingen. D&A Conclusion presenteerd een Laboratorium Referentie Architectuur (LiRA): een praktische blauwdruk voor een toekomstbestendig en efficiënt IT-landschap.

D&A medical group | Architectuur & Integratie

Ken je dat?

Je bent verantwoordelijk voor het IT-landschap van een medisch laboratorium. Je weet welke systemen draaien, welke koppelingen er zijn en waar de kwetsbaarheden zitten. Maar je vraagt jezelf ook af: gebruiken we onze applicaties wel optimaal? Sluiten onze systemen nog aan op de veranderende eisen van de zorg? En hoe zetten andere laboratoria eigenlijk deze applicaties in? 

Waarom het LiRA?

Wat is een referentie architectuur?

Kort gezegd biedt het model een algemene structuur voor het inrichten van processen, informatiestromen en systemen binnen organisaties. Het dient als een ‘kapstok’ die organisaties kunnen afstemmen op hun eigen situatie. Voorbeelden zijn NORA voor overheidsorganisaties en ZiRA voor zorginstellingen.

Waarom een referentiearchitectuur voor medische laboratoria?

In tegenstelling tot ziekenhuizen (ZiRA), care (RDC) en GGZ (RDG), hebben medische laboratoria nog geen eigen referentiearchitectuur. Informatiearchitecten ontwikkelen vaak zelf een model, meestal gebaseerd op ZiRA. Eén gedeeld basismodel zou laboratoria helpen om hun applicatielandschappen beter te begrijpen.

Wat maakt het LiRA uniek?

Het LiRA combineert bestaande referentiearchitecturen met de specifieke behoeften van medische laboratoria. Generieke functies zoals HRM en financiën zijn overgenomen uit ZiRA. Voor laboratoriumspecifieke processen — zoals aanvraag, preanalyse, analyse, post-analyse en rapportage — is een eigen invulling gekozen, omdat laboratoria verschillen van andere zorgorganisaties. Zoals de noodzaak voor snelheid bij COVID-19-tests of precisie bij genetisch onderzoek.

Waarom is een applicatiefunctiemodel waardevol voor laboratoria?

Een applicatiefunctiemodel helpt laboratoria inzicht te krijgen in welke groepen functies nodig zijn om goed te kunnen werken. Het model beschrijft deze functies op een logisch en algemeen niveau, los van specifieke softwareproducten. Een applicatiefunctie bestaat uit samenhangende functies die samen een taak uitvoeren binnen een applicatie, zoals het beheren van informatie of het ondersteunen van diagnostiek. 

Dit model is vooral nuttig wanneer laboratoria hun IT-landschap willen analyseren of vergelijken. Bijvoorbeeld: twee laboratoria gebruiken misschien hetzelfde systeem, maar zetten het in voor verschillende doeleinden—functies zoals kwaliteitscontrole, afname of facturatie in verschillende type systemen plaatvinden. Alleen een lijstje met systeemnamen is dan niet voldoende om de verschillen of overeenkomsten te begrijpen. 

Het LiRA-model ondersteunt laboratoria door overzicht te bieden in de gebruikte applicaties en hun functies. Zo kunnen laboratoria: 

  • Inzicht te krijgen in hun eigen systeemlandschap: 
    Welke applicaties gebruiken we al? Waar missen we nog functionaliteit? En gebruiken we misschien meerdere systemen voor hetzelfde doel? 
  • Laboratoria met elkaar te vergelijken: 
    Niet alleen welke applicaties worden gebruikt, maar ook of ze op dezelfde manier worden ingezet. 
  • Een gedeeld communicatiemiddel te gebruiken: 
    Het LiRA-model biedt een gemeenschappelijke taal waarmee IT en andere afdelingen (zoals de business) beter met elkaar kunnen samenwerken en afstemmen. 

Opbouw van het model

Als basis zijn er een aantal domeinen gedefinieerd voor het model, waarbij de diagnostische order centraal staat

Applicatiefuncties

Vervolgens zijn in alle domeinen de applicatie functies ingevuld. In de downloads is een gedetailleerde beschrijving per domein en per applicatie functie te vinden

Geïnteresseerd? Download hier het LIRA

Download

LiRA - model

Download

LiRA - omschrijvingen van de applicatiefuncties

Download

LiRA - omschrijvingen van de domeinen

Hoe dit model te gebruiken

Bij D&A Conclusion geloven we in een pragmatische aanpak: gebruik wat al goed is (zoals de generieke processen uit ZiRA) en voeg specialistische kennis toe waar nodig (voor laboratorium specifieke processen). Gebruik zo ook dit LiRA model, pas dit aan waar nodig voor je eigen organisatie.