Digitaal leren & Digitoegankelijkheid: een breder publiek dan je denkt.

Om online content, waaronder digitale leeroplossingen, toegankelijker te maken voor mensen met een beperking zijn er de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG). Je kunt de verschillende soorten beperkingen opdelen in zes groepen: auditieve beperkingen, cognitieve beperkingen, visuele beperkingen, mobiliteitsbeperkingen, ouderdomsbeperkingen en spraakbeperkingen. Deze beperkingen kunnen permanent zijn, maar ook tijdelijk (bijvoorbeeld als je herstellend bent van een oogoperatie) of situationeel (bijvoorbeeld als je in de trein in de stiltecoupé zit). Ik licht er een paar uit die ik éxtra belangrijk vind bij het ontwikkelen van e-learning en deel onze tips over hoe wij in onze oplossingen rekening houden met deze beperkingen.

Binnen de categorie visuele beperkingen valt niet alleen blindheid:

• Ongeveer 76.000 Nederlanders zijn blind.
• Ongeveer 222.000 Nederlanders zijn slechtziend.
• 1,3 miljoen Nederlanders hebben een vorm van kleurenblindheid.

Of we het nou willen accepteren of niet, ook ouder worden zorgt ervoor dat ons zicht achteruitgaat. Daarnaast weten we allemaal dat langdurig naar een scherm staren tot vermoeide ogen en daarmee ook (tijdelijk) tot verminderd zicht kan leiden.

Moeite om je voor te stellen hoe kleurenblindheid voor problemen kan zorgen bij het doorlopen van een e-learningmodule? Bekijk de afbeelding hieronder. Zo wordt het wel héél lastig om correcte feedback van incorrecte feedback te onderscheiden, toch?

Om mensen met visuele beperkingen een handje te helpen, zorgen wij er onder andere voor dat onze oplossingen met een schermlezer te doorlopen zijn, de lettergrootte minimaal 12 punts is en geven we feedback niet alleen op basis van kleur, maar zorgen we ook dat aan de vorm te herkennen is of iets goed ✅ of fout ❌ is.

In 2023 hadden naar schatting 809.800 Nederlanders de diagnose slechthorendheid, een permanente beperking. We herkennen allemaal wel de situatie dat we op kantoor of in de trein zitten en onze koptelefoon zijn vergeten. Of misschien heb je de voorkeur om het geluid van je laptop of telefoon uit te zetten. Hoe fijn is het dan als er ondertiteling is bij een video?

In onze digitale leeroplossingen zijn video’s of audiofragmenten vaak cruciale onderdelen. Daarom zorgen wij altijd dat gebruikers de informatie ook tot zich kunnen nemen zonder geluid. Bijvoorbeeld door ondertitels toe te voegen aan video’s, een transcript te bieden en door audiodescriptie toe te voegen waar nodig.

Tot slot besteden we graag aandacht aan het brede spectrum van cognitieve beperkingen. Hieronder valt bijvoorbeeld ADHD (bijna 3% van de volwassen Nederlanders) en dyslexie (ongeveer 4% van de Nederlanders). Mensen die hiertoe behoren, hebben onder andere baat bij het kunnen pauzeren van bewegende elementen. Ook hebben ze moeite met het lezen van tekst die schuingedrukt of onderstreept is, dit vermijden we daarom. Korte teksten, begrijpelijke navigatie en weinig afleiding helpen deze doelgroep een digitale leeroplossing op een prettige manier te kunnen doorlopen.

Er zijn ook tijdelijke cognitieve beperkingen, bijvoorbeeld stress en vermoeidheid. Daar hebben we helaas allemaal wel eens last van. In dit soort situaties zorgen bovenstaande aandachtspunten voor een effectievere leerervaring. Niemand wil afgeleid worden door bewegende animatie in de hoek van je scherm. Actief taalgebruik en een taalniveau dat past bij de doelgroep is ook zo’n maatregel waar we allemáál de voordelen van ervaren.  

“Wow, wat zijn die richtlijnen voor digitoegankelijkheid toch eigenlijk op veel mensen van toepassing!” Ja, dat dachten wij ook. Hoewel we niet eens álle soorten beperkingen hebben behandeld in dit blog, hopen we dat dit jouw blik al heeft verruimd en dat je bij de eerstvolgende persoon die zegt “Wij hebben geen blinde mensen, dus digitoegankelijkheid is voor ons niet belangrijk.” reageert met “Wat nou als ik je vertel dat …” ☝️