Co-creatie volgens ‘Het Heterarchisch Model’

Onze storytelling- en workshopexpert Geert Nijmolen heeft weer een opiniestuk geschreven. Ditmaal over het online samenwerken in deze tijd van lockdown. Take it away, Geert!

 Co-creatie volgens ‘Het Heterarchisch Model’

Ik heb altijd al een artikel willen schrijven met een moeilijke titel. En dankzij Corona is me dat eindelijk gelukt. Dank Corona, dank daarvoor!  Maar de titel is natuurlijk niet alleen als grap bedoeld. Het geeft weer hoe ik denk over een goede manier van samenwerken en elkaar inspireren. Maar daarover later meer…  

Ik was altijd een groot fan van fysieke brainstormsessies. Korte sessies van 2 tot 4 uur waarbij je intensief samenwerkt met een groep collega’s en klanten. Met een duidelijk, gezamenlijk doel voor ogen, maar ook met ruimte voor het spontane en de opwindende uitstapjes. En behalve goede ideeën leverde dat me ook altijd veel energie op.

Dus toen de coronacrisis uitbrak -met de bijbehorende lockdown- was mijn grootste zorg of het wel mogelijk zou zijn om hier een goed online alternatief voor te vinden. Als eerste vallen namelijk de verschillen op. Naar het bord lopen om een post-it te plakken of een schets te maken lijkt opeens onmogelijk. Iedereen zit vastgekleefd aan zijn webcam. En hoe wordt je geest actief als het lijf gedwongen is om stil te zitten?

Maar na een aantal sessies is het voor mij duidelijk dat de verschillen veel minder groot zijn dan verwacht. De basisprincipes zijn eigenlijk nog steeds dezelfde.

Nothing’s changed…

Het einddoel van de workshop moet voor iedereen helder en relevant zijn. En ook het moment goed gekozen. In een creatieve sessie over de vorm van een programma wil je bijvoorbeeld niet opnieuw ‘oude discussies’ over doel en doelgroep voeren.

 En om tot een eindresultaat te komen dat door alle deelnemers wordt gedragen is het belangrijk dat iedereen actief is in de sessie. En dat gaat dus niet altijd vanzelf. Variatie in slimme werkvormen en manieren van samenwerken is daarom belangrijk. Divergeren en convergeren; begrippen die je leest in praktisch ieder artikel over succesvolle workshops. En bijna clichés geworden, maar wel cruciaal om elkaar continu uit te dagen en scherp te houden.

 Zijn er dan geen verschillen?

Natuurlijk zijn er verschillen. Zo geloof ik bijvoorbeeld heilig in heterarchie: gelijkwaardigheid (hier is die dan!) tussen alle deelnemers. En dat is online soms ingewikkelder dan fysiek. Geef deelnemers een pakje post-its met een pen en het is voor iedereen duidelijk wat de spelregels zijn. Hetzelfde geldt voor stickers plakken. De enige vraag die nog rest is “Hoeveel mag ik er plakken?”

 Maar online kan gelijkwaardigheid dus een stuk lastiger zijn. Sommige tools zijn heel uitgebreid en aantrekkelijk, maar zijn niet snel onder de knie te krijgen. Andere lijken op het eerste gezicht misschien te eenvoudig, maar iedereen kan er binnen 5 minuten mee werken. Dus voor welke software kies je dus als facilitator? En welke mag er eigenlijk gebruikt worden bij je klant? Voor een succesvolle workshop is het in ieder geval essentieel dat er een canvas is waar iedereen toegang tot heeft en mee kan werken en tegelijkertijd een (video)kanaal om de discussie te voeren.

 De uitdaging voor de nabije toekomst is om niet te blijven hangen in het simpelweg vertalen van fysiek naar online. Maar de extra mogelijkheden van online te omarmen voor een nog transparantere en betere onderlinge samenwerking.