Industry 5.0: Technologie met impact heeft een hart

Deze revolutie draait om het terugbrengen van wat ons mens maakt: empathie, samenwerking en welzijn. Het is tijd om opnieuw verbinding te maken, met elkaar én met technologie. In dit blog deel ik hoe Industry 5.0 technologie en menselijkheid dichter bij elkaar brengt, met praktische inzichten, voorbeelden en een stappenplan om zelf mensgericht te innoveren.

Key takeaway: Elke industriële revolutie bracht vooruitgang, maar vaak ten koste van de mens. Industry 5.0 biedt de kans om dat te herstellen. 

Een korte terugblik op de eerdere industriële revoluties laat een patroon zien: telkens stond technologische kracht centraal om de productie en efficiëntie te verhogen. Dit ging vaak ten koste van het menselijk welzijn, autonomie en milieuduurzaamheid. 

Die lijn loopt door vanaf de eerste industriële revolutie tot nu. Een korte terugblik: 

1.0: Mechanisatie door water- en stroomkracht 

2.0: Massaproductie dankzij elektriciteit 

3.0: Digitalisering met computers en automatisering 

4.0: Automatisering en optimalisering van de industrie  

We bevinden ons nu in de vijfde industriële revolutie. Volgens de Europese Commissie is deze revolutie een drijvende kracht achter de sociale en economische transformatie van dit moment.  

Key takeaway: Industry 5.0 draait om samenwerking tussen mens en technologie, met welzijn en duurzaamheid als kernwaarden. 

Industry 5.0 draait niet alleen om efficiëntie, maar om mensgerichte technologie. Door samenwerking tussen mensen en geavanceerde technologieën zoals kunstmatige intelligentie (AI), robotica en IoT ontstaan productieomgevingen die veerkrachtiger zijn.  

De automatisering binnen Industry 5.0 gebeurt in samenwerking met mensen, met als doel om de omgeving veiliger, duurzamer en efficiënter te maken, zowel voor medewerkers als voor de maatschappij als geheel. Door technologie mensgericht te ontwerpen, vanuit het perspectief van zowel de werknemer als de consument, ontstaat ruimte voor brede acceptatie van digitale innovaties met een menselijke touch. Dit stimuleert samenwerking tussen diverse stakeholders binnen organisaties. Voor de C-suite – vooral leiders in  productie, operatie en supply chain – betekent dit: welzijn en milieueffecten structureel meewegen, naast het realiseren van korte- en langetermijndoelen. 

De kernprincipes van Industry 5.0: 

• Mensgerichte technologie: Industry 5.0 zet de mens centraal. Technologie versterkt menselijke capaciteiten, in plaats van ze te vervangen.  

• Samenwerking tussen mens en machine: Er wordt gestreefd naar een harmonieuze samenwerking waarbij technologieën zoals AI en robotica de menselijke arbeid ondersteunen en aanvullen.​ 

• Duurzaamheid en veerkracht: Organisaties richten zich op duurzame praktijken en realiseren veerkrachtige systemen die bestand zijn tegen externe schokken.​ 

• Investering in menselijk kapitaal: Er is een groeiende nadruk op het ontwikkelen van vaardigheden en het welzijn van werknemers, waarbij technologie wordt gebruikt om de werkomgeving te verbeteren. 

Key takeaway: Technologie hoort niet te vervreemden, maar te verbinden. De menselijke maat moet weer het uitgangspunt zijn. 

In een steeds verder gedigitaliseerde wereld wordt menselijke verbinding belangrijker dan ooit. Technologie die niet verbindt, vervreemdt. Technologie die de mens centraal stelt, en die luistert, ondersteunt en het welzijn bevordert, maakt organisaties toekomstbestendig.  

Hoewel veel sectoren juist nu investeren in de ontwikkeling van hun mensen, ervaren medewerkers vaak een groeiende disconnectie. Angst voor baanverlies door automatisering, stijgende werkdruk en toenemende uitval versterken de weerstand tegen technologische verandering. En dat terwijl verandering altijd een constante is geweest, alleen nu sneller en complexer dan ooit. 

De uitdaging? Een andere mindset en aanpak. Met alle mogelijkheden die er nu al zijn, is verbinden in een tijd van digitalisering en automatisering mogelijk. Het vraagt om een mensgerichte strategie waarbij technologie geen doel op zich is, maar een middel om verbinding te versterken.  

Disconnectie versus connectie: 

Key takeaway: Slimme systemen zonder menselijke nuance missen hun doel. Human Smart Rail verbindt efficiëntie met zorg en context. 

Sta je weleens in de trein en hoor je enkel dat de trein vertraagd is of niet verder rijdt? De context ontbreekt, terwijl veel reizigers zich terecht afvragen: waarom? 

Bij een storing zoekt Smart Rail via een algoritme direct naar de snelste herroutering. Planners krijgen automatisch een nieuw plan, maar zonder inzicht in de reden. Ook medewerkers op het station missen die context.  

Human Smart Rail doet dit anders. AI maakt een voorstel op basis van meer dan snelheid: het houdt rekening met personeel, reizigersstromen, stressfactoren en feedback van eerdere situaties. Planners krijgen uitleg bij het voorstel, zoals: “Voorkomt overbelasting op station X”. Medewerkers kunnen reageren, aanpassingen doen of nuances toevoegen, zoals: “Dit overstappunt is op vrijdag extra druk”. Ook reizigers krijgen eerlijke, menselijke communicatie: niet alleen “de trein is vertraagd”, maar “we hebben omgereden om drukte op station X te vermijden”. 

AI ondersteunt de mens, het neemt niet de regie over. Menselijke ervaring en empathie blijven leidend. Het welzijn van reizigers en medewerkers weegt mee in elke beslissing, niet alleen punctualiteit. Bovendien leert het systeem niet alleen van data, maar ook van mensen.  

Key takeaway: Begin niet groot. Échte innovatie begint bij vertrouwen, tastbaarheid en kleine stappen. 

Om de relatie tussen mens en technologie in balans te krijgen, hoef je niet direct met een groot project te beginnen. Begin klein, maar begin wél. Want zodra de trein eenmaal rijdt, bepaal jij de koers. 

Stel jezelf als organisatie drie belangrijke vragen: 

1. Staan je mensen centraal bij het ontwerpen van je processen? 
2. Is de technologie tastbaar en ondersteunend voor je mensen?
3. Begeleid je mensen richting toekomstbestendige vaardigheden? 

Mensgerichte technologie verhoogt betrokkenheid, vermindert weerstand en verbetert prestaties. Organisaties die hierin investeren, bouwen aan wendbaarheid en aantrekkingskracht – nu en in de toekomst. Dat vraagt ook om visie en leiderschap. Organisaties hebben de verantwoordelijkheid om medewerkers op te leiden en technologie begrijpbaar te maken, bijvoorbeeld door te investeren in AI-geletterdheid. Alleen dan ontstaat een slim netwerk dat niet alleen draait op algoritmes, maar ook op mensenkennis, zorg en verbinding. 

Meer weten? Lees ook de blog: “De onmisbare rol van menselijkheid in technologische vooruitgang”.